दिल्ली : अमेरिकेच्या परराष्ट्र विभागाने आपल्या नागरिकांसाठी भारतासाठीचा प्रवास सल्ला (india travel advisory) अद्ययावत केला आहे. यामध्ये गुन्हेगारी, दहशतवाद आणि लैंगिक हिंसाचार, विशेषतः बलात्कार, यांसारख्या वाढत्या धोक्यांमुळे भारतात प्रवास करताना “अधिक सावधगिरी बाळगण्याचे” आवाहन केले आहे. बलात्काराचे गुन्हे देशात “सर्वात वेगाने वाढणाऱ्या गुन्ह्यांपैकी एक” असल्याचेही या सल्ल्यात नमूद केले आहे.
‘लेव्हल 2’ या श्रेणीतील हा अद्ययावत सल्ला विशिष्ट सुरक्षा चिंता, प्रदेश-आधारित प्रवास निर्बंध आणि भारतात प्रवास करू इच्छिणाऱ्या किंवा सध्या भारतात असलेल्या अमेरिकन नागरिकांसाठी कायदेशीर इशाऱ्यांची रूपरेषा देतो.
बलात्कार, दहशतवाद, हिंसक गुन्हे:
या सल्लागारात “हिंसक गुन्हे” आणि दहशतवादी हल्ल्यांचा धोका नमूद करण्यात आला आहे. हे हल्ले कोणत्याही “थोडीही पूर्वसूचना न देता” होऊ शकतात, असे यात म्हटले आहे. यामध्ये वाहतूक केंद्रे, बाजारपेठा आणि सरकारी इमारतींसारखी पर्यटकांची गर्दी असलेली ठिकाणेही लक्ष्य केली जाऊ शकतात, असा इशारा देण्यात आला आहे.
उच्च-जोखीम असलेले प्रदेश:
या सल्लागारात काही विशिष्ट प्रदेश “उच्च-जोखीम” असलेले मानले आहेत आणि अमेरिकन नागरिकांना तेथे प्रवास न करण्याचा इशारा दिला आहे. यामध्ये जम्मू आणि काश्मीर (दहशतवाद आणि नागरी अशांततेमुळे), भारत-पाकिस्तान सीमेपासून 10 किलोमीटरच्या आतला परिसर (सशस्त्र संघर्षाच्या शक्यतेमुळे) आणि मध्य व पूर्व भारतातील काही ग्रामीण भाग (नक्षलवादी गटांच्या दहशतवादी कारवायांमुळे) यांचा समावेश आहे. तसेच मणिपूर आणि ईशान्येकडील काही राज्यांमध्येही प्रवास करताना विशेष खबरदारी घेण्यास सांगितले आहे.
इतर महत्त्वाचे सल्ले:
- एकट्याने प्रवास करू नका: विशेषतः महिलांनी एकट्याने प्रवास करणे टाळावे.
- सुरक्षिततेची योजना करा: आपल्या वैयक्तिक सुरक्षिततेच्या योजनांची तपासणी करा आणि आपल्या सभोवतालच्या परिस्थितीबद्दल सतर्क रहा.
- उपग्रह फोन/GPS उपकरणे टाळा: भारतात उपग्रह फोन किंवा GPS उपकरणे बाळगणे बेकायदेशीर असू शकते आणि यासाठी $200,000 पर्यंत दंड किंवा तीन वर्षांपर्यंत तुरुंगवास होऊ शकतो.
- ग्रामीण भागात मर्यादित मदत: अमेरिकन सरकारची ग्रामीण भागातील नागरिकांना आपत्कालीन सेवा पुरवण्याची क्षमता मर्यादित आहे.
या अद्ययावत प्रवास सल्ल्यामुळे भारतात प्रवास करणाऱ्या अमेरिकन नागरिकांना अधिक सतर्क राहण्याचा आणि आवश्यक ती खबरदारी घेण्याचा सल्ला दिला गेला आहे.