शिक्षक दिन हा विद्यार्थ्यांना त्यांच्या गुरुजनांप्रती आदर, कृतज्ञता आणि सामाजिक बांधिलकी व्यक्त करण्याचा खास दिवस आहे. दरवर्षी ५ सप्टेंबरला हा दिवस भारतात मोठ्या उत्साहाने साजरा केला जातो, कारण याच दिवशी भारताचे दुसरे राष्ट्रपती आणि महान तत्त्वज्ञ डॉ. सर्वपल्ली राधाकृष्णन यांचा जन्मदिवस असतो.
Advertisements
शिक्षक दिनाचा इतिहास
- शिक्षक दिवस साजरा करण्याची सुरुवात १९६२ मध्ये झाली, जेव्हा डॉ. राधाकृष्णन यांनी स्वतःच्या वाढदिवसावर त्यांच्या विद्यार्थ्यांनी त्यांचा सत्कार करण्याचा आग्रह धरला, परंतु त्यांनी हा दिवस सर्व शिक्षकांना समर्पित करण्याची इच्छा व्यक्त केली.
- आंतरराष्ट्रीय स्तरावर युनेस्कोने जागतिक शिक्षक दिन ५ ऑक्टोबर रोजी निश्चित केला असून, जगभरात वेगवेगळ्या दिवशी शिक्षक दिन साजरा केला जातो.
शिक्षक दिनाचे महत्त्व
- शिक्षक हे समाजघडवणारे असून विद्यार्थ्यांना ज्ञान, मूल्ये, संस्कार व व्यक्तिमत्व घडवण्याचा कळसाध्याय त्यांच्या हातात असतो.
- शिक्षण हे केवळ माहिती मिळवण्याचे साधन नसून, संस्कार आणि नागरिकत्व निर्माण करण्याचे माध्यम आहे, असे डॉ. राधाकृष्णन यांचे मत होते.
- शिक्षक दिन विद्यार्थ्यांना कृतज्ञतेसह शिक्षकांचा सन्मान करण्याची संधी देते.
शिक्षक दिनाचा उत्सव
- या दिवशी शाळा-कॉलेजमध्ये सहसा विद्यार्थी शिक्षकाच्या भूमिकेत असतात, विविध सांस्कृतिक कार्यक्रम, भाषण, नाटक व नृत्य सादर केले जाते.
- शिक्षकांचे फुलगुच्छ, कार्ड्स, भेटवस्तू यांसारख्या गोष्टींनी स्वागत केले जाते.
- सरकारी पातळीवर “आदर्श शिक्षक पुरस्कार” देऊन गुणवंत शिक्षकांचा गौरव होतो.
आंतरराष्ट्रीय शिक्षक दिन
- भारतात ५ सप्टेंबर, विश्व स्तरावर ५ ऑक्टोबर आणि इतर देशांमध्ये वेगवेगळ्या दिवशी शिक्षक दिन साजरा केला जातो; उदाहरणार्थ, चीनला १० सप्टेंबर, ब्राझीलला १५ ऑक्टोबर.
शिक्षक दिनाचा व्यापक सामाजिक परिणाम
- शिक्षकांचे मार्गदर्शन समाजातील भविष्यकाळ गढवते.
- शिक्षणाच्या गुणवत्तेसाठी शिक्षकांचे सक्षम प्रशिक्षण, नवे शिक्षण तंत्र, मूल्याधिष्ठित व्यक्तिमत्व विकास अशा उपक्रमांना शिक्षक दिन प्रेरणा देतो.
- प्रत्येक विद्यार्थ्याने आपल्या शिक्षकांच्या मार्गदर्शनाबद्दल आजन्म कृतज्ञ रहायला हवे.
AD1