नॉन-स्मार्टफोनसाठी UPI: RBI ने फीचर फोन वापरून झटपट डिजिटल पेमेंटसाठी UPI 123Pay लाँच केले.
RBI ने मंगळवारी नॉन-स्मार्टफोन वापरकर्त्यांसाठी UPI लाँच केले, देशातील किरकोळ पेमेंट प्रणालीचे लोकशाहीकरण आणि विशेषत: ग्रामीण भागात डिजिटल पेमेंट नेटवर्क सखोल करणे अपेक्षित आहे.
RBI ची नवीन सेवा, UPI 123Pay, फीचर फोन वापरकर्त्यांना त्वरित डिजिटल पेमेंट करण्याची परवानगी देईल. आरबीआयचे डेप्युटी गव्हर्नर टी रबी शंकर म्हणाले की फीचर फोनसाठी UPI गेमचेंजर ठरेल आणि भारताच्या वेगाने वाढणारी पेमेंट सिस्टम जागतिक नकाशावर आणेल.
वापरकर्ते फीचर फोन वापरून पेमेंट कसे करू शकतील?RBI ने म्हटले आहे की ते वापरकर्त्यांना पर्यायांचा मेनू देऊन पेमेंट करण्यासाठी चार पर्याय देईल आणि पुढे या वैशिष्ट्यांमध्ये भर घालतील. NPCI द्वारे, फीचर फोनचे वापरकर्ते चार प्रकारे पेमेंट करू शकतील.
i) प्रथम IVR प्रणाली किंवा व्हॉइस आधारित प्रणालीद्वारे आहे, जेथे वापरकर्ते NPCI द्वारे प्रदान केलेल्या नंबरवर कॉल करू शकतात, सुरक्षित कॉल करू शकतात आणि व्यवहार करू शकतात.
ii) दोन, अॅप-आधारित चॅनेलद्वारे आहे, जेथे फीचर फोनमध्ये अॅप कार्यक्षमता ऑफर केली जाईल. स्कॅन आणि पेमेंट करण्याच्या वैशिष्ट्याशिवाय स्मार्टफोनवरील UPI अॅपवर उपलब्ध असलेले सर्व व्यवहार दिले जातील. RBI लवकरच स्कॅन आणि पे फीचर उपलब्ध करून देण्यावर काम करत आहे.
iii) तिसरे, प्रॉक्सिमिटी ध्वनी आधारित पेमेंट आहे. संपर्क सक्षम करण्यासाठी, नेटवर्किंग सक्षम करण्यासाठी आणि अशा प्रकारे संपर्करहित पेमेंट करण्यासाठी ध्वनी लहरींवर आधारित तंत्रज्ञानाचा वापर करून व्यवहार केले जातील.
iv) चौथी, मिस्ड कॉल आधारित प्रणाली, जिथे वापरकर्ते मिस्ड कॉल पाठवू शकतात आणि कॉल परत मिळवू शकतात. वापरकर्ते UPI पिन टाकून पेमेंट प्रमाणित करू शकतात आणि अशा प्रकारे पेमेंट करू शकतात.
देशात पूर्वी फीचर फोनद्वारे डिजिटल पेमेंट अस्तित्वात होती परंतु ते USSD आधारित असल्याने ते कधीच उचलले गेले नाही. अनस्ट्रक्चर्ड सप्लिमेंटरी सर्व्हिस डेटा आधारित सेवा म्हणजे वापरकर्ते *99# कोडद्वारे स्मार्टफोनशिवाय किंवा इंटरनेट कनेक्शनशिवाय मोबाइल बँकिंग वापरू शकतात. परंतु ही प्रक्रिया किचकट आहे, ती आकारण्यायोग्य आहे आणि प्रत्येक टेलिकॉम ऑपरेटर ही सुविधा देत नाही.